Yerel Buğday Proje kapsamında, İlimizin kadim buğdaylarının deneme ve çoğaltma ekimleri 5 İlçemizin 9 köyünde yapıldı.
Bölgesel yerel buğday projesi; Bakanlığımız Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü koordinatörlüğünde Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi (CIMMYT), Uluslararası Kuru Alanlar Tarımsal Araştırma Enstitüsü (ICARDA) ile birlikte yürütülmekte Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Avrupa Birliği tarafından desteklenmektedir. Türkiye, İran ve Afganistan'da uygulanmakta olup buralardaki yerel buğdayların kayıt altına alınarak genetik kaynakların muhafazası sağlanacaktır.
Projenin amacı; seçilen illerde eskiden beri ekilen ve günümüzde yetiştirilmekte olan yerel buğday çeşitlerinin envanterinin çıkarılarak gen bankalarına aktarılması, üretimlerinin yine çiftçi eliyle devam etmesiyle genetik çeşitliliğinin devamının sağlanması ve bu gen kaynaklarının aynı zamanda çiftçi eliyle korunmasıdır.
Ayrıca buğday üretimde iklim değişikliğine dayanıklılığının artırılması ile gıda güvenliğinin geliştirilmesi de amaçlanmaktadır. Bu çalışma ile yerel buğdaylar konusunda farkındalık oluşturulmasının yanında Türkiye'nin önemli bir mirasının kaybolmasının önlenmesi de sağlanacaktır.
Yapılan çalışmalar ve ekimlerle ilgili olarak İl Müdürümüz Ziyaattin Özdemir ;
"Ülkemiz, en temel besin kaynağı olan buğdayın anavatanı ve gen merkezi durumundadır. Bu dünyadaki bütün bilimsel çevrelerce kabul edilen bir gerçekliktir.
1970'li yıllardan sonra çiftçilerimizce modern buğday çeşitleri kullanmaya başlanması ile birlikte geleneksel buğday türlerinin ekim ve üretimi düşüşe geçmiştir. Hatta bazı bölgelerde hiç yetiştirilmemeye başlanmıştır.
Yerel buğday çeşitlerimiz, önemli gen kaynaklarından olup bu çeşitlerden bugün de buğday ıslahında yararlanma imkanları bulunmaktadır. En önemlisi de son zamanlarda sağlık konusunda toplumda ortaya çıkan duyarlılıkla birlikte yerel çeşitlerin bu açıdan değerlendirilmesi de zorunlu hale gelmiştir.
Projenin kapsamında Türkiye'de Yerel Buğday Çeşitlerinin Envanterinin Çıkarılması için 2009-2014 yılları arasında, İlimizin de dahil olduğu 65 ilde 1850 çiftçiden 3000 çeşit buğday toplanarak gen bankalarına kazandırılmıştır. Toplanan bu yerel buğdaylar araştırma kuruluşlarında, sınıflandırmaya tabi tutularak saflaştırılmıştır. Araştırma kuruluşlarında saflaştırılarak üretilen bu tohumlar, ilgili ve istekli çiftçilerle birlikte ekilerek çoğaltılıp çiftçiler tarafından bu tohumların muhafaza edilerek üretiminin yapılması ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır." Dedi
Bu kapsamda Merkez, Akdağmadeni, Boğazlıyan, Kadışehri ve Sorgun İlçelerimizdeki 9 köyde bu konuda istekli 11 çiftçimizin tarlasında ekimler yapılmıştır. Ekimler, İl Müdürlüğümüzün teknik personeli ve Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi (CIMMYT) uzmanları kontrolünde yapılmıştır. Bu ekimlerde Yozgat'ımızın yerel buğdaylarından Sarıbursa, Akbuğday, Çalıbasan, Sarıbuğday, Sertbuğday çeşitlerinin ekimleri hazırlanan parsellere yapılmıştır.
Ekimi yapılan parsellerin takipleri yapılarak gübreleme ve ilaçlama gibi bakımları yaptırılacaktır. Hasat döneminde ise her parseldeki buğdaylar ayrı ayrı hasat edilerek üretilen tohumların analizleri yaptırılarak kalite ve verim miktarları değerlendirilecek, çiftçilerimize ve kamuoyuna duyurulacaktır
